Hormonalne przyczyny niepłodności u kobiet: jak może pomóc endokrynologia ginekologiczna?

Autor: Grzegorz Jakiel

Endokrynologia ginekologiczna zajmuje się oceną i leczeniem zaburzeń hormonalnych, które wpływają na funkcjonowanie układu rozrodczego kobiet. Hormony pełnią istotną funkcję w regulacji cyklu menstruacyjnego oraz procesów owulacyjnych. Ich nadmiar lub niedobór może wpływać na płodność, dlatego wczesne wykrycie zaburzeń endokrynologicznych stanowi istotny element postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u kobiet planujących ciążę.

Hormonalne przyczyny zaburzeń płodności

Zaburzenia hormonalne mogą wpływać na funkcjonowanie układu rozrodczego na różnych poziomach. Wśród najczęściej rozpoznawanych jednostek chorobowych znajdują się:

• zespół policystycznych jajników (PCOS) – charakteryzuje się nieregularnymi cyklami, zaburzeniami owulacji, a także objawami hiperandrogenizmu (np. trądzik, nadmierne owłosienie);
• niedoczynność tarczycy – wpływa na przemiany metaboliczne i może prowadzić do zaburzeń cyklu oraz obniżenia rezerwy jajnikowej;
• hiperprolaktynemia – podwyższone stężenie prolaktyny może blokować owulację oraz prowadzić do zaburzeń miesiączkowania.

Identyfikacja zaburzeń hormonalnych wymaga przeprowadzenia odpowiednich badań laboratoryjnych i obrazowych. Dalsze postępowanie zależy od charakteru i nasilenia objawów oraz od wyników diagnostycznych. 

Diagnostyka w endokrynologii ginekologicznej

W endokrynologii ginekologicznej korzysta się szerokiego zakre su badań, w tym:

• oznaczeń stężeń hormonów płciowych i tarczycy,
• monitoringu owulacji za pomocą ultrasonografii,
• testów dynamicznych, stosowanych w ocenie osi przysadka–jajnik,
• obrazowania struktur anatomicznych (USG przezpochwowe, czasem histeroskopia lub laparoskopia – zależnie od wskazań klinicznych).

Postępowanie terapeutyczne w zaburzeniach hormonalnych

Postępowanie terapeutyczne w zaburzeniach hormonalnych obejmuje zarówno metody farmakologiczne, jak i zmiany stylu życia. W zależności od rozpoznania, lekarz może zaproponować m.in.:

• leczenie regulujące gospodarkę hormonalną,
• farmakologiczną stymulację owulacji,
• wsparcie metaboliczne (np. w przypadku insulinooporności),
• zalecenia dietetyczne i dotyczące aktywności fizycznej.

Wprowadzenie interwencji niefarmakologicznych, takich jak odpowiednio zbilansowana dieta czy regularna aktywność ruchowa, może wspierać skuteczność terapii medycznej.