Laparoskopowe leczenie zrostów w jamie otrzewnej: przyczyny, objawy i metody terapii

Autor: Grzegorz Jakiel

Zrosty w jamie otrzewnej stanowią częsty problem w ginekologii operacyjnej i mogą być następstwem przebytych zabiegów, stanów zapalnych lub endometriozy. Tworzą się w wyniku nieprawidłowego procesu gojenia tkanek, prowadząc do sklejenia powierzchni narządów wewnętrznych. W efekcie mogą powodować ból w obrębie miednicy mniejszej, zaburzenia funkcjonowania jelit, a także trudności z zajściem w ciążę.

Jak powstają zrosty w jamie otrzewnej?

Zrosty otrzewnowe to pasma tkanki włóknistej, które powstają między narządami jamy brzusznej lub miednicy mniejszej. Najczęstszą przyczyną ich występowania są wcześniejsze zabiegi chirurgiczne, zwłaszcza w obrębie jamy brzusznej i macicy. Do ich rozwoju mogą prowadzić również infekcje, stany zapalne przydatków, pęknięcie torbieli jajnika, endometrioza czy urazy okołoporodowe.

Proces ich tworzenia związany jest z reakcją organizmu na uszkodzenie otrzewnej — w miejscu podrażnienia powstają włókniste połączenia, które z czasem mogą ograniczać ruchomość narządów i wywoływać objawy bólowe.

Objawy zrostów otrzewnowych

Objawy zrostów nie zawsze są jednoznaczne i mogą pojawiać się stopniowo. Do najczęściej obserwowanych należą:

  • przewlekły ból w obrębie miednicy lub dolnej części brzucha,
  • dolegliwości nasilające się po wysiłku lub podczas miesiączki,
  • wzdęcia, uczucie pełności, zaburzenia pasażu jelitowego,
  • trudności z zajściem w ciążę u kobiet w wieku rozrodczym.

W części przypadków zrosty nie dają objawów i są wykrywane przypadkowo w trakcie badań obrazowych lub zabiegów laparoskopowych wykonywanych z innych przyczyn.

Diagnostyka i leczenie operacyjne w ginekologii

Rozpoznanie zrostów opiera się na wywiadzie, badaniu klinicznym oraz wynikach badań obrazowych, takich jak ultrasonografia lub rezonans magnetyczny. Ostatecznym sposobem potwierdzenia ich obecności pozostaje jednak laparoskopia diagnostyczna, która pozwala nie tylko zobaczyć zmiany, ale również je usunąć w trakcie tego samego zabiegu.

Leczenie operacyjne w ginekologii z zastosowaniem laparoskopii umożliwia precyzyjne oddzielenie zrośniętych struktur, czyli tzw. adheziolizę. Dzięki powiększeniu pola operacyjnego i wykorzystaniu nowoczesnych narzędzi, chirurg może dokładnie uwolnić narządy od zrostów, minimalizując ryzyko uszkodzenia sąsiednich tkanek.

Laparoskopia jako metoda leczenia zrostów

Laparoskopia jest obecnie preferowaną metodą leczenia zrostów w jamie otrzewnej, ponieważ pozwala na małoinwazyjny dostęp do narządów miednicy mniejszej. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym, przez niewielkie nacięcia w powłokach brzusznych. Wprowadzenie kamery i mikronarzędzi umożliwia jednoczasową diagnostykę i terapię.

W trakcie zabiegu możliwe jest również leczenie współistniejących schorzeń, np. torbieli jajników czy ognisk endometriozy, jeśli zostaną rozpoznane. Efektywność leczenia zależy od rozległości zmian, ich lokalizacji oraz ogólnego stanu zdrowia pacjentki.