Na czym polega laparoskopia?
Autor: Grzegorz Jakiel
Laparoskopia to rodzaj zabiegu operacyjnego, wykonywanego bez szerokiego rozcinania powłok brzusznych, a obraz operacji jest pokazywany na monitorze, co pozwala precyzyjnie operować, wykorzystując powiększenie pola operacyjnego. Najnowsze oprzyrządowanie pozwala operować przy widzeniu 3D. Co jeszcze warto wiedzieć o tej metodzie?
Podstawy laparoskopii
Urządzenie pozwalające przeprowadzać operację to laparoskop - rurka o przekroju 1 cm lub węższa wypełniona włóknami światłowodowymi i elementami optycznymi, współpracująca z kamerą wysokiej wierności i źródłem światła. Cały układ przekazuje obraz z jamy brzusznej na ekran monitora.
Przed wprowadzeniem laparoskopu lub jednocześnie z nim jama otrzewnowa jest wypełniana dwutlenkiem węgla, tak by podnieść ścianę brzucha i stworzyć miejsce do wprowadzenia narzędzi. Laparoskop jest zwykle wprowadzany w okolicy pępka. Narzędzia wprowadzane są do brzucha poprzez rurki o średnicy 1 lub 0,5 cm nazywane trokarami.
Zależnie o rodzaju operacji przez trokary wprowadzane są specjalne narzędzia umożliwiające odsłanianie, płukanie, przecinanie, koagulowanie i szycie tkanek. Specjalnym rodzajem narzędzia jest morcelator pozwalający na pomniejszanie usuwanych tkanek (zwłaszcza mięśniaków macicy). Jest on nieco szerszy i blizna po jego wprowadzeniu ma zwykle 1,5 cm. Jeżeli sytuacja tego wymaga tkanki wycięte są usuwane z jamy brzusznej w specjalnych woreczkach.
Rodzaje laparoskopii
W opinii specjalistów laparoskopowo można wykonać każdą operację w obrębie jamy brzusznej (poza oczywiście cięciem cesarskim), taki rodzaj operowania wymaga jednak specjalistycznego treningu i niekiedy dużej sprawności operatora.
Metodę laparoskopii można podzielić na zwiadowczą oraz zabiegową. Za pomocą laparoskopii zwiadowczej (diagnostycznej) lekarz może obejrzeć wnętrze jamy brzusznej, a następnie na tej podstawie dokonuje ostatecznego rozpoznania. Wykorzystuje się ją w przypadku trudnych do diagnozy nawracających bólów brzucha, podejrzenia endometriozy, niemożności zajścia w ciążę oraz zapalenia narządów miednicy mniejszej. Laparoskopię diagnostyczną stosuje się także do oceny zaawansowania niektórych chorób nowotworowych oraz diagnostyki wodobrzusza i ostrego brzucha. Rozwój metod diagnostycznych takich jak USG, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny ogranicza stosowanie czysto zwiadowczej laparoskopii. Ma ona sens, jeśli w przypadku wykrycia patologii można w obrębie tego samego zabiegu przejść do leczenia lub pobrać wycinki tkanek do badań mikroskopowych (zwłaszcza w onkologii) Dzięki laparoskopii zabiegowej można wykonać wszystkie zabiegi ginekologiczne i chirurgiczne w jamie brzusznej. W ginekologii są to całkowite lub częściowe usunięcie macicy, usunięcie guzów i torbieli jajników, usunięcie mięśniaków, leczenie ciąży pozamacicznej, endometriozy, niepłodności, naprawa nieprawidłowo zagojonej macicy po cięciu cesarskim czy wreszcie zakładanie profilaktycznych szwów na cieśń macicy umożliwiających donoszenie ciąży. Niekiedy trwają one dłużej niż w wersji klasycznej (z otwarciem powłok brzusznych) ale nie wiążą się z większym ryzykiem powikłań.
W wyjątkowych sytuacjach konieczne jest dokończenie zabiegu wykonywanego metodą laparoskopową za pomocą metody klasycznej (tzw. konwersja). Pacjentka jest zawsze uprzedzana o takiej możliwości przed zabiegiem.
Przeciwskazanie do wykonania zabiegu
Przeciwwskazaniami do wykonania zabiegu laparoskopowego są choroby podwyższające ryzyko anestezjologiczne. Pacjentka poddawana laparoskopii musi być głęboko zwiotczona a przy operacjach ginekologicznych mieć podniesioną miednice. Szereg czynników podnosi ryzyko operacji laparoskopowej i powoduje konieczność kalkulacji ryzyka i ewentualnych korzyści. Do takich czynników należą zaburzenia krzepnięcia, rozlane zapalenie otrzewnej, zakażenia w obrębie jamy brzusznej, wcześniej przebyte liczne operacje ze względu na duże ryzyko zrostów oraz zaawansowana ciąża.
Przyczyny niepłodności u kobiet i mężczyzn. Przeczytaj na naszym blogu